जनता कपर्युः टाळी व थाळी नादाचे 'असे'ही फायदे

जनता कपर्युः टाळी व थाळी नादाचे 'असे'ही फायदे करोना विषाणू जगभरात अक्षरशः धुमाकूळ घालत आहे. इटलीमध्ये आतापर्यंत हजारो नागरिक करोना व्हायरसमुळे मृत्युमुखी पडले आहेत. जागतिक पातळीवर शेकडो देशांमध्ये करोनाचा हाकार सुरू आहे. भारतातही करोना बाधितांची संख्या वाढत चालली आहे. करोना व्हायरस रोखण्यासाठी पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनी 'जनताकपर्य'चे आवाहन केले आहे. या आवाहनाला देशभरातून उत्स्फूर्त प्रतिसाद मिळताना दिसत आहे.मुंबई, पुणे, नागपूर, नाशिक या महाराष्ट्रातील शहरांसह देश पातळीवरील अनेक शहरांमध्ये शुकशुकाट दिसत आहे. देशवासीयांना करोनाचा धोका गांभीर्याने घेतल्याचे हे द्योतकच म्हणावे लागेल. सायंकाळी ५ वाजता आपापल्या घरातून, घराच्या गच्चीवरून, खिडकीतून टाळ्यांचा कडकडाट करण्याचे आणि थाळी वाजवण्याचे आवाहनही पंतप्रधान मोदी यांनी केले आहे. समाज माध्यमातून यावर संमिश्र प्रतिक्रिया येत आहेत. टाळी आणि थाळी नादाचे वैज्ञानिक आणि धार्मिक महत्व पंडित राकेश झा यांनी सांगितले आहे. नेमके काय म्हणताहेत पंडितजी, जाणून घेऊया... टाळी व थाळी वाजवण्याचे फायदे करोना विषाण संसर्गाच्या वाढत्या प्रादुर्भावामुळे जगासह देशभरात भीतीचे वातावरण पसरले आहे. ही भीती कमी करण्यासाठी पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनी टाळी व थाळी नादाचे आवाहन केले आहे. करोना दायरसविरुद्ध एक प्रकारचे युद्ध सुरू असून, या शत्रूला परास्त करण्यासाठी आपले इरादे मजबत असले पाहिजेत. अशा परिस्थितीत आपण मानसिक आणि शारीरिक दृष्ट्या दुर्बल होता कामा नये. एकत्रित होऊनया गंभीर परिस्थितीशी दोन हात करण्याची वेळ आली आहे. केवळ इतकीच गोष्ट यामागे नाही. यासंदर्भात एक पौराणिक कथाही आपल्याला आढळते. हुंकारातून राक्षसीचा अंत श्रीरामाचे पर्वज महाराजा रघयांच्या काळात एक ढूंढी नामक राक्षसीने थैमान घातले होते. छोट्या मुलांना पळवून ती त्यांची हृया करीत असे. संपूर्ण राज्यात हाहाकार माजला होता. परिस्थिती गंभीर होत चालली होती. कोणताही मनुष्य, देव, अस्त्र-शस्त्र वध करू शकणार नाही, असे या राक्षसीला वरदान होते. राजा रघ चिंतेत पडले. या राक्षसीचा वध मलांच्या किलबिलाटाने करा, असा सल्ला राज्यातील एका परोहिताने राजाला दिला. त्याप्रमाणे सर्व मले टाळ्या वाजव लागली. किलबिलाट करू लागली. मोठमोठ्याने हस लागली. झतात जळते लाकड घेऊन फिरू लागली. मलांच्या या एकत्रित येण्याने आणि त्यातन निर्माण झालेल्या हंकाराने ढंढी राक्षसीचा वध झाला. अशा प्रकारे गंभीर समस्येला मुलांनी आनंदाने आणि उत्साहाने पराभूत केले. बारसे करताना टाळांचा वापर टाळ्या वाजवणे आणि थाळी नाद करण्याची परंपरा आपल्या देशात हजारो वर्षांपासन सरू आहे. बाळाचे बारसे करताना सर्व महिला एकत्रित येऊन टाळ्यांचा कडकडाट करतात. हे उत्साहाचे प्रतिक मानले आहे. यामुळे घरातील नकारात्मकता दर होते आणि सकारात्मक ऊर्जेत मोठ्या प्रमाणात वाढ होते, असे सांगितले जाते. अनेक कार्यक्रमांमध्ये, समारंभांमध्ये आपण टाळ्या वाजवतो. टाळी वाजवणे आनंदाचेही प्रतिक मानले जाते. दाद देण्यासाठीही टाळ्या वाजवल्या जातात. टाळ्यांच्या कडकडाटामुळे वातावरण एक वेगळे प्रकारचे चैतन्य निर्माण झेते. विविध मान्यता भारत देशातील अनेक भागात दीपावलीच्या ब्रह्म मुहूर्तावर महिला सुप-डगरा वाजवतात. यावेळी महिला लक्ष्मी देवीचे आवाहन करतात. नगारा, सूपडगरा, घंटानादयामुळे कलह, दारिद्य, नकारात्मकता, निराशा, कलाषितपणा बाहेर फेकला जाऊन सकारात्मकता, पावित्र्य, आनंद, उत्साह, चैतन्याचा संचार होतो, अशी मान्यता आहे. सकारात्मकता वाढवण्याच्या अनेक पद्धतींमधील ही एक पद्धत भारतीय संस्कृतीमध्ये गेल्या अनेक शतकांपासन अवलंबली जात आहे. यामुळे करोनाशी लढण्यासाठी देशवासीयांमध्ये सकारात्मकता यावी, यासाठी पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनी टाळीव थाळीनादाचे आवाहन केल्याचे समजते. वैज्ञानिक महत्त्व टाळी व थाळी नादाचा धार्मिक पैलू पाहिल्यानंतर आता वैज्ञानिकदृष्ट्या याचे महत्व जाणून घेऊया. ध्वनीवरून चिकित्सा केली जाते, त्याला ध्वनी चिकित्सा असेम्हटले जाते. ध्वनीच्या विशेष कंपनामुळे मन आणि मस्तिष्क यांच्यावर प्रभाव पडतो. यामुळे शरीरातील पेशी उत्तेजित होतात आणि रोगापासून मुक्ती मिळते, असे संशोधक आणि वैज्ञानिक यांनी मान्य केले आहे. शिवाय टाळ्या वाजवल्यामुळे रक्ताभिसरण सुधारण्यास मदत होते. ओंकार उच्चाराचे लाभही वैज्ञानिकांनी मान्य केले आहेत. शंख नादामुळे पृथ्वीवरील अत्यंत सूक्ष्म जीवाणू प्रभावित होतात, असे मानले जाते. शंख नादामुळे नकारात्मक ऊर्जा कमी होते. दररोजची पूजा किंवा मंदिरात करण्यात येणाऱ्या धार्मिक कार्यादरम्यान होणाऱ्या घंटानादामागे वैज्ञानिक कारणही आहे. त्यामुळे सकारात्मकत ऊर्जेचा संचार होतो, असे सांगितले जाते.